Κείμενα.
(1) Ἀπολλόδωρου, Θεογονία – Βιβλιοθήκη Α' 1,5-1,7.
Α 1,5
ὁ δὲ τούτους μὲν «ἐν τῷ Ταρτάρω πάλιν δήσας καθεῖρξε, τὴν δὲ ἀδελφὴν ῾Ρέαν γήμας, ἐπειδὴ Γῆ τε καὶ Οὐρανὸς ἐθεσπιῴδουν αὐτῷ λέγοντες ὑπὸ παιδὸς ἰδίου τὴν ἀρχὴν ἀφαιρεθήσεσθαι, κατέπινε τὰ γεννώμενα. καὶ πρώτην μὲν γεννηθεῖσαν Ἑστίαν κατέπιεν, εἶτα Δήμητραν καὶ Ἥραν, μεθ' ἃς Πλούτωνα καὶ Ποσειδῶνα.
Α 1,6
ὀργισθεῖσα δὲ ἐπὶ τούτοις 'Ρέα παραγίνεται μὲν εἰς Κρήτην, ὁπηνίκα τὸν Δία ἐγκυμονοῦσα ἐτύγχανε, γεννᾷ δὲ ἐν ἄντρῳ τῆς Δίκτης Δία. καὶ τοῦτον μὲν δίδωσι τρέφεσθαι Κούρησί τε καὶ ταῖς Μελισσέως παισὶ νύμφαις, Άδραστεία τε καὶ Ἴδη,
Α 1,7
αὗται μὲν οὖν τὸν παῖδα ἔτρεφον τῷ τῆς Ἀμαλθείας γάλακτι, οἱ δὲ Κούρητες ἔνοπλοι ἐν τῷ ἄντρῳ τὸ βρέφος φυλάσσοντες τοῖς δόρασι τὰς ἀσπίδας συνέκρουον, ἵνα μὴ τῆς τοῦ παιδὸς φωνῆς ὁ Κρόνος ἀκούσῃ. 'Ρέα δὲ λίθον σπαργανώσασα δέδωκε Κρόνῳ καταπιεῖν ὡς τὸν γεγεννημένον παῖδα.
(2) Λουκιανός, "Ενάλιοι Διάλογοι" (125-180 μ. Χ.):
Ο Ζέφυρος (Ζ) διηγείται στον Νότο (Ν), το ταξίδι του Δία στην Φοινίκη, τόπο που ο Ζευς συνάντησε και άρπαξε την πεντάμορφη Ευρώπη με την οποία επέστρεψε στο Δικταίο Άντρο, όπου η Ευρώπη γέννησε τον υιό του θεού Δία, τον Μίνωα, τον μετέπειτα Βασιλιά της Κρήτης.
Ζ Οὐ πώποτε πομπὴν ἐγὼ μεγαλοπρεπεστέραν εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ, ἀφ' οὗ γέ εἰμι καὶ πνέω. σὺ δὲ οὐκ εἶδες, ὦ Νότε;
Ν Τίνα ταύτην λέγεις, ὦ Ζέφυρε, τὴν πομπήν; ἢ τίνες οἱ πέμποντες ἦσαν;
Ζ Ἡδίστου θεάματος ἀπελείφθης, οἷον οὐκ ἂν ἄλλο ἴδοις ἔτι.
Ν Περὶ τὴν ἐρυθρὰν γὰρ θάλασσαν εἰργαζόμην, ἐπέπνευσα δὲ καὶ μέρος τῆς Ἰνδικῆς, ὅσα παράλια τῆς χώρας· οὐδὲν οὖν οἶδα ὧν λέγεις.
Ζ Ἀλλὰ τὸν Σιδώνιόν γε Ἀγήνορα οἶδας;
Ν Ναί· τὸν τῆς Εὐρώπης πατέρα. τί μήν;
Ζ Περὶ αὐτῆς ἐκείνης διηγήσομαί σοι.
Ν Μῶν ὅτι ὁ Ζεὺς ἐραστὴς τῆς παιδὸς ἐκ πολλοῦ; τοῦτο γὰρ καὶ πάλαι ἠπιστάμην.
Ζ Οὐκοῦν τὸν μὲν ἔρωτα οἶσθα, τὰ μετὰ ταῦτα δὲ ἤδη ἄκουσον. [2] ἡ μὲν Εὐρώπη κατεληλύθει ἐπὶ τὴν ἠϊόνα παίζουσα τὰς ἡλικιώτιδας παραλαβοῦσα, ὁ Ζεὺς δὲ ταύρῳ εἰκάσας ἑαυτὸν συνέπαιζεν αὐταῖς κάλλιστος φαινόμενος· λευκός τε γὰρ ἦν ἀκριβῶς καὶ τὰ κέρατα εὐκαμπὴς καὶ τὸ βλέμμα ἥμερος· ἐσκίρτα οὖν καὶ αὐτὸς ἐπὶ τῆς ἠϊόνος καὶ ἐμυκᾶτο ἥδιστον, ὥστε τὴν Εὐρώπην τολμῆσαι καὶ ἀναβῆναι αὐτόν. ὡς δὲ τοῦτο ἐγένετο, δρομαῖος μὲν ὁ Ζεὺς ὥρμησεν ἐπὶ τὴν θάλασσαν φέρων αὐτὴν καὶ ἐνήχετο ἐμπεσών, ἡ δὲ πάνυ ἐκπλαγὴς τῷ πράγματι τῇ λαιᾷ μὲν εἴχετο τοῦ κέρατος, ὡς μὴ ἀπολισθάνοι, τῇ ἑτέρᾳ δὲ ἠνεμωμένον τὸν πέπλον συνεῖχεν.
Ν Ἡδὺ τοῦτο θέαμα εἶδες, ὦ Ζέφυρε, καὶ ἐρωτικόν, νηχόμενον τὸν Δία καὶ φέροντα τὴν ἀγαπωμένην.
Ζ Καὶ μὴν τὰ μετὰ ταῦτα ἡδίω παρὰ πολύ, ὦ Νότε· ἥ τε γὰρ θάλασσα εὐθὺς ἀκύμων ἐγένετο καὶ τὴν γαλήνην ἐπισπασαμένη λείαν παρεῖχεν ἑαυτήν, ἡμεῖς δὲ πάντες ἡσυχίαν ἄγοντες οὐδὲν ἄλλο ἢ θεαταὶ μόνον τῶν γιγνομένων παρηκολουθοῦμεν, Ἔρωτες δὲ παραπετόμενοι μικρὸν ὑπὲρ τὴν θάλασσαν, ὡς ἐνίοτε ἄκροις τοῖς ποσὶν ἐπιψαύειν τοῦ ὕδατος, ἡμμένας τὰς δᾷδας φέροντες ᾖδον ἅμα τὸν ὑμέναιον, αἱ Νηρεΐδες δὲ ἀναδῦσαι παρίππευον ἐπὶ τῶν δελφίνων ἐπικροτοῦσαι ἡμίγυμνοι τὰ πολλά, τό τε τῶν Τριτώνων γένος καὶ εἴ τι ἄλλο μὴ φοβερὸν ἰδεῖν τῶν θαλασσίων ἅπαντα περιεχόρευε τὴν παῖδα· ὁ μὲν γὰρ Ποσειδῶν ἐπιβεβηκὼς ἅρματος, παροχουμένην τὴν Ἀμφιτρίτην ἔχων, προῆγε γεγηθὼς ὁδοποιῶν νηχομένῳ τῷ ἀδελφῷ· ἐπὶ πᾶσι δὲ τὴν Ἀφροδίτην δύο Τρίτωνες ἔφερον ἐπὶ κόγχης κατακειμένην, ἄνθη παντοῖα ἐπιπάττουσαν τῇ νύμφῃ. [4] ταῦτα ἐκ Φοινίκης ἄχρι τῆς Κρήτης ἐγένετο· ἐπεὶ δὲ ἐπέβη τῇ νήσῳ ὁ μὲν ταῦρος οὐκέτι ἐφαίνετο, ἐπιλαβόμενος δὲ τῆς χειρὸς ὁ Ζεὺς ἀπῆγε τὴν Εὐρώπην εἰς τὸ Δικταῖον ἄντρον ἐρυθριῶσαν καὶ κάτω ὁρῶσαν· ἠπίστατο γὰρ ἤδη ἐφ' ὅτῳ ἄγοιτο. ἡμεῖς δὲ ἐμπεσόντες ἄλλο ἄλλος τοῦ πελάγους μέρος διεκυμαίνομεν.
Ν Ὦ μακάριε Ζέφυρε τῆς θέας· ἐγὼ δὲ γρῦπας καὶ ἐλέφαντας καὶ μέλανας ἀνθρώπους ἑώρων.
(3*) ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΔΙΚΤΑΙΟ ΔΙΑ
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι, Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά,
τάν τοι κρέκομεν πακτίσι
μείξαντες άμ' αυλοίσιν,
καί στάντες αείδομεν τεόν
αμφί βωμόν ουερκή.
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά.
''Ενθα γάρ σέ, παίδ' άμβροτον,
ασπιδ[ηφόροι τροφήες]
παρ' `Ρέας λαβόντες πόδα
κ[ρούοντες αντάχον.]
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά:
-----------------------------
-------------------------
τά]ς καλάς 'Αός.
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά.
['~Ωραι δέ βρ]ύον κατήτος,
καί βροτός Δίκα κατήχε,
[καί πάντα δι]ή?πε ζώ<ι>'
α φίλολβος Ειρήνα.
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι, Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά.
`Α[μίν θόρε, κες στα]μνία,
καί θόρ' εύποκ' ε[ς ποίμνια,
κες λάϊ]α καρπών θόρε,
κες τελες[φόρος αγρός.
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι, Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά.
Θόρε κες] πόληας αμών
θόρε κες ποντοπόρος νάας,
θόρε κες ν?[έος πολ]είτας,
θόρε κες Θέμιν κλ[ειτάν.
'Ιώ, μέγιστε Κούρε,
χαίρέ μοι Κρόνειε,
παγκρατές γάνος, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος:
Δίκταν εις ενιαυτόν
έρπε καί γέγαθι μολπά.
4* Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα, 3, 1.7
"καλὸν δὲ καὶ τὸ τακτικὸν εἶναι: πολὺ γὰρ διαφέρει στράτευμα τεταγμένον ἀτάκτου, ὥσπερ λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν, ἐπειδὰν δὲ ταχθῇ κάτω μὲν καὶ ἐπιπολῆς τὰ μήτε σηπόμενα μήτε τηκόμενα, οἵ τε λίθοι καὶ ὁ κέραμος, ἐν μέσῳ δὲ αἵ τε πλίνθοι καὶ τὰ ξύλα, ὥσπερ ἐν οἰκοδομίᾳ συντίθεται, τότε γίγνεται πολλοῦ ἄξιον κτῆμα, οἰκία".
*5 ΙΛΙΑΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Ε
Ε773 ἀλλ' ὅτε
δὴ Τροίην ἷξον ποταμώ τε ῥέοντε,
Ε774
ἧχι ῥοὰς Σιμόεις συμβάλλετον ἠδὲ
Σκάμανδρος,
* 6 ΙΛΙΑΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Μ
Μ19 ὅσσοι ἀπ'
Ἰδαίων ὀρέων ἅλα δὲ προρέουσι,
Μ20
Ῥῆσός θ' Ἑπτάπορός τε Κάρησός τε
Ῥοδίος τε
Μ21 Γρήνικός τε καὶ Αἴσηπος
δῖός τε Σκάμανδρος
Μ22 καὶ Σιμόεις,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Καζαντζάκη - Κακριδή
Ε773 Φτάνουν
στην Τροία και στα ποτάμια της που
τρέχουν μέρα νύχτα,
Ε774 κει που ο
Σιμόης μαζί κι ο Σκάμαντρος συσμίγουν
τα νερά τους.
Μ19 που από
τα Ιδαία βουνά αναβρύζοντας στη θάλασσα
χυνόνται,
Μ20 το Ρήσο,
το Ροδίο, τον Κάρησο, το Γρανικό, κι
ακόμα
Μ21 τον Αίσηπο και τον Εφτάπορο,
το Σκάμαντρο το θείο
Μ22 και το Σιμόη,
Ευρύτερη ενημέρωση.
ΠΛΑΤΩΝ, ΤΙΜΑΙΟΣ (ΠΛ Τιμ 24d–26c)
Οι αρχαίοι Αθηναίοι νικούν τους εισβολείς από την Ατλαντίδαhttps://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=551
------------«Μύθοι και θρύλοι – Η συμβολή τους στον πολιτισμικό τουρισμό της Ελλάδας»
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αλεξάνδρα Καραμανή Πολυξένη Λεφάκη, επιτηρητής καθηγητής Αντώνιος Φραγκούλης , Ηράκλειο 2014.
https://apothesis.lib.hmu.gr/bitstream/handle/20.500.12688/5615/KaramaniAlexandra_LefakiPolyxeni2014.pdf?sequence=1&isAllowed=y
--------------
Νίκου Ψιλάκη,
Κρητική Μυθολογία.
----------------------
Εμμανουήλ Γ. Κουτσαντωνάκη.
Η Επαρχία Σητείας κατά την περίοδο της Αραβοκρατίας και της Βενετοκρατίας.
===================================
* Ησιόδου Θεογονία 188-199. Γέννηση Αφροδίτης.
μήδεα δ᾽ ὡς τὸ πρῶτον ἀποτμήξας
ἀδάμαντι
κάββαλ᾽ ἀπ᾽ ἠπείροιο
πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ,
190 ὣς φέρετ᾽
ἂμ πέλαγος πουλὺν χρόνον, ἀμφὶ δὲ
λευκὸς
ἀφρὸς ἀπ᾽ ἀθανάτου χροὸς
ὤρνυτο· τῷ δ᾽ ἔνι κούρη
ἐθρέφθη·
πρῶτον δὲ Κυθήροισι ζαθέοισιν
ἔπλητ᾽,
ἔνθεν ἔπειτα περίρρυτον ἵκετο Κύπρον.
ἐκ
δ᾽ ἔβη αἰδοίη καλὴ θεός, ἀμφὶ δὲ
ποίη
195 ποσσὶν ὕπο ῥαδινοῖσιν
ἀέξετο· τὴν δ᾽ Ἀφροδίτην
[ἀφρογενέα
τε θεὰν καὶ ἐυστέφανον Κυθέρειαν]
κικλήσκουσι
θεοί τε καὶ ἀνέρες, οὕνεκ᾽ ἐν
ἀφρῷ
θρέφθη· ἀτὰρ Κυθέρειαν, ὅτι
προσέκυρσε Κυθήροις·
Κυπρογενέα δ᾽,
ὅτι γέντο περικλύστῳ ἐνὶ Κύπρῳ·
* ο Μποτιτσέλι προφανώς βρήκε τα Κύθηρα....
και το λαϊκό άσμα
"Τα Κύθηρα πότε δεν θα τα βρούμε"
πρέπει να αλλάξει τίτλο...
Στίχοι: Ηλίας Λυμπερόπουλος
Μουσική: Γιώργος Κατσαρός
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος
Κάτσε στην πέτρα του γιαλού βάλε το χέρι αντήλιο
πάρε μια χούφτα θάλασσα
πάρε μια χούφτα ήλιο και πλύνε μου το πρόσωπο και πλύνε μου το πρόσωπο.
Τα Κύθηρα πότε δεν θα τα βρούμε
το χάσαμε το πλοίο της γραμμής στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε
δυο κύματα που σβήσανε κι εμείς.
https://www.youtube.com/watch?v=1Ntc6DpDZ_Y