Ἴρις, Ζέφυρος, Ἀφροδίτη καὶ Ἴδη.

Ἀφροδίτης Γέννησις [La nascita di Venere, 1486], Ἀλεξάνδρου (Σάντρο) Μποτιτσέλι, Ζωγράφου Ἀναγέννησις,

(Πίναξ Τέμπερα σὲ καμβᾶ, Υ 172,5 Χ Π 278,5, Συλλογὴ Μουσείου Οὐφίτσι Φλωρεντίας). [W]

Ἀφροδίτη Ἀναδυόμενη, Γέννησις.

Ὁ Μποτιτσέλι, παρουσιάζει τὴν φτερωτὴ Ἴριδα ἀγκαλιασμένη ἀπὸ τὸν σύζυγό της, τὸν ἱπτάμενο Ζέφυρο, ὁ ὁποῖος φυσᾶ ἁπαλά, πρὸς τὴν πεντάμορφη Οὐράνια Ἀφροδίτη,  ἀναδυθεῖσα στὸν ἀφρὸ τοῦ Πελάγους, γυμνὴ ὄρθια πάνω σὲ κοχύλι.  Ἡ Ἀφροδίτη σὲ "μυστικὴ" Παραλία, παραλαμβάνει  κεντημένο ἀπὸ Νύμφες, πέπλο μὲ ρὸζ λουλούδια, ἀπὸ τὴν Νύμφη Ἴδη, ποὺ προβάλει μέσα ἀπὸ "ἱερὲς" Μυρτιές, στὶς ὄχθες τῶν ἐκβολῶν στὸ πέλαγος τοῦ μικροῦ ποταμιοῦ της, Ὁ ποταμός της Ἴδης, μαζεύει τὰ νερὰ πηγῶν τοῦ Ὅρους Δίκτη, τοῦ ἀνατολικότερου ὅρους τῆς Ἰδαίας ὀροσειρᾶς και διέρχεται μέσα ἀπὸ Λιβάδια καί Βάλτους, στὶς βορινὲς ὑπώρειες τοῦ ὅρους Δίκτη, ἐκβάλλει στὴν "μυστικὴ" βορινὴ παραλία "γλυκαίνοντας" τὸ πέλαγος, γέννησις καὶ ἀνάδυσις, τῆς οὐράνιας θεᾶς Ἀφροδίτης.

Πέλαγος Ἀφροδίτης καὶ Παραλία Ἀφροδίτης ἐκβολῆς ποταμοῦ Ἴδης στὰ Λιβάδια τοῦ ἀνατολικότερου ὅρους Δίκτη -Γιούχτα καὶ Ἰδαίου-Δικταίου Ἄκρου (Κάβο Σίδερο) τῆς Ἰδαίας Ὀροσειρᾶς Ἰδαίας Κρήτης ἀνατέλλοντος τοῦ Ἥλιου ἀπὸ τὸ ὅρος Δίκτη.

Πέλαγος Ἀφροδίτης ἀπὸ Παραλία Ἀφροδίτης στὰ Λιβάδια ὅρους Δίκτη-Γιούχτα καὶ Ἰδαίου-Δικταίου Ἄκρου (κάβο Σίδερο) τῆς Ἀνατολικότερης Ἰδαίας Ὀροσειρᾶς, Ἰδαίας Κρήτης.

Ὁ Μποτιτσέλι ὁραματίζεται Ἱστίο, τὴν γυμνὴ πεντάμορφη Ἀφροδίτη, Βάρκα, τὸ κοχύλι, καὶ πανὶ τὸ πέπλο της Ἴδης, τὸ ὁποῖο μὲ τὴν ἁπαλὴ πνοή του Ζέφυρου, φουσκώνει και ταξιδεύει τὴν Ἀφροδίτη σέ πελάγη "εὐτυχίας" τῆς ἄσπρης θάλασσας Τηθύος. Μὲ καπετάνισσα, τὴν σύζυγο τοῦ Ζέφυρου, τὴν Ἴριδα ,πλέει  τὸ ἰδιότυπο ἱστιοφόρο της Ἀφροδίτης, πρὸς τὸν ἀνατέλλοντα Ἥλιο, μὲ προορισμὸ τὴν Νῆσο Κύπρο, τόπο αὐτεξούσιας ἐπιλογῆς μόνιμης εγκατάστασής της. Ἡ Ἀφροδίτη κοντὰ στὴν Πάφο τῆς Κύπρου, στὸν Βράχο τῆς Ἀφροδίτης (Πέτρα Ρωμιοῦ), ἐνδύεται μὲ τὸ πέπλο της Ἴδης καὶ ἀποβιβάζεται γιὰ νὰ ἐγκατασταθεῖ μόνιμα στὴν Κύπρο. 

*Θυμᾶμαι, στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 1970, τὶς ἀτέλειωτες συζητήσεις, μὲ ἐφημερεύοντες συναδέλφους ἰατρούς, στὸ ἱστορικὸ γραφεῖο τῆς δωρήτριας τοῦ Νοσοκομείου Σωτηρία, Σοφίας Σλήμαν, Θυμᾶμαι, τὸν Ἀείμνηστο Ἰατρὸ Φυματιολόγο Μαρτέν, πετυχημένο Ζωγράφο ἀκουαρέλας, ποὺ εἶχα τὴν τύχη νὰ γνωρίσω. Ὁ ἀείμνηστος Μαρτὲν, μοῦ εἶχε πεῖ, ὅτι ὁ φημισμένος ζωγραφικὸς πίνακας Ἀνάδυσις τῆς Οὐράνιας Ἀφροδίτης του Μποτιτσέλι, βασίστηκε σὲ πληροφορίες, ποὺ τοῦ ἔδιναν οἱ θαλασσοπόροι φίλοι του, γιὰ τὶς παραλίες τοῦ Αἰγαίου Ἀρχιπελάγους. Ἴσως, ὁ Φλωρεντινὸς Μποτιτσέλι (1445-1510), νεαρὸς ἐνῆλιξ, incognito καὶ "ἰδίοις ὄμμασι", νὰ εἶχε δεῖ περαστικὸς τὴν Παραλία ἐκβολῶν τοῦ ποταμοῦ (potamus F) τῆς Νύμφης Ἴδης, στὶς ὑπώρειες ὅρους Δίκτη, πρὶν τήν ὁλοκλήρωση τοῦ πίνακα του,  τὸ 1480 μΧ, καὶ πρὶν τὴν καταστροφὴ στὸν μεγάλο σεισμὸ τῆς "Σητείας". τοῦ 1508μΧ. 

Ὅπως καὶ νὰ ἔχει, ὁ Μποτιτσέλι εὔλογο εἶναι νὰ ἔχει "ὁραματιστεῖ" τὸν Πόντο, Μαιευτῆρα "τοκετοῦ" ἀνάδυσις τῆς Οὐράνιας Ἀφροδίτης,από τὸν "ἀφρὸ τῆς θάλασσας" στὸ ἀφρισμένο πέλαγος, της άσπρης θάλασσας Τηθύος, μπροστὰ σὲ "μυστικὴ" παραλία ἐκβολῆς τοῦ ποταμοῦ τῆς 'Νύμφης Ἴδης.

Εἶναι αὐτονόητο ὅτι ἡ μυστικὴ Παραλία πρέπει νὰ συμπίπτει μὲ τὴν παραλία τοῦ βεβαιωμένα ἀνατολικότερου ὅρους τῆς ὀροσειρᾶς Ἴδης, ποὺ εἶναι τὸ ἱερὸ ὅρος Δίκτη (-Γιούχτα). Τὸ ἱερὸ ὅρος Δίκτη Γιούχτα εἶναι τόπος ὅπου ἀνατράφηκε ἀπὸ Νύμφες, τὰ μεγαλιθικὰ χρόνια, ὁ θεὸς τῶν θεῶν Ζεὺς μὲ ἐναπόθεση μετὰ τὴν μετάσταση τοῦ στὸ παρελθοντικὸ πεπρωμένο του, τῶν λειψάνων του. Ἐπίσης τὸ ὅρος Δίκτη Γιούχτα εἶναι τόπος γέννησης καὶ ἀνατροφῆς τοῦ υἱοῦ τῆς Εὐρώπης, Ἥρωα Μίνωα, βασιλιᾶ Τηθύος καὶ τοῦ υἱοῦ τῆς θεᾶς Περσεφόνης, κόρης τῆς θεᾶς Δήμητρας, θεοῦ Ζαγρέα.

Ἀφροδίτη καὶ Ἀπηλιώτης.

Μιὰ ξεχασμένη, ἐκδοχὴ τοῦ Μύθου, Ἀνάδυσης στὸ πέλαγος τῆς Ἀφροδίτης, λέγεται ὅτι ὁ Ἀπηλιώτης εἶδε πρῶτος, τὴν πανέμορφη Ἀφροδίτη, στὸ Πέλαγος τῆς "μυστικῆς" παραλίας καὶ ποταμοῦ της Ἴδης (Δίκτη) καὶ τὴν ἐρωτεύτηκε κεραυνοβόλα. Ὁ Ἀπηλιώτης, γιὰ νὰ ἔχει τὴν ἀποκλειστικότητα της, χωρὶς τὴν συγκατάθεσή της, "ἔκλεψε" τὴν Ἀφροδίτη καὶ τὴν μετέφερε στὰ ἀπομονωμένα Κύθηρα. Ὁ Ζέφυρος, ἐνάντιος τοῦ Ἀπηλιώτη, περαστικὸς ἀπὸ τὰ Κύθηρα, εἶδε τὴν Ἀφροδίτη (...Κυθέρεια), λυπημένη, ζητῶντας του νὰ τὴν βοηθήσει νὰ ἐπιστρέψει στὴν "μυστικὴ" παραλία, τῆς Ἴδης, πελάγους ἀνάδυσης τῆς καὶ ἀκτὴ τοῦ ὅρους Δίκτης ὅπου τὴν ἀναμένει ἡ Νύμφη Ἴδη, γιὰ νὰ τῆς προσφέρει πέπλο ἔνδυσης καὶ πλεύσης τῆς, πρὸς τὴν Κύπρο, τόπο ἐπιλογῆς γιὰ ἐγκατάστασή της.

Ἡ ἐλευθέρωση ἀπὸ τὸν Ζέφυρο τῆς Ἀφροδίτης ἐξοργίζει τον Ἀπηλιώτη, ποὺ ὅταν ἔρχεται ἐξ ἀνατολῶν πρὸς τὰ Παράλια τῆς Ἰδαίας Κρήτης, προκαλεῖ ἀφροὺς στὸ Καρπάθιο Πέλαγος τῆς Ἄσπρης Θάλασσας Τηθύος.

* Ησιόδου Θεογονία 188-199. 

Γέννηση Αφροδίτης....

"μήδεα δ᾽ ὡς τὸ πρῶτον ἀποτμήξας ἀδάμαντι
κάββαλ᾽ ἀπ᾽ ἠπείροιο πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ,

190 ὣς φέρετ᾽ ἂμ πέλαγος πουλὺν χρόνον, ἀμφὶ δὲ λευκὸς
ἀφρὸς ἀπ᾽ ἀθανάτου χροὸς ὤρνυτο· τῷ δ᾽ ἔνι κούρη
ἐθρέφθη· πρῶτον δὲ Κυθήροισι ζαθέοισιν
ἔπλητ᾽, ἔνθεν ἔπειτα περίρρυτον ἵκετο Κύπρον.
ἐκ δ᾽ ἔβη αἰδοίη καλὴ θεός, ἀμφὶ δὲ ποίη

195 ποσσὶν ὕπο ῥαδινοῖσιν ἀέξετο· τὴν δ᾽ Ἀφροδίτην
[ἀφρογενέα τε θεὰν καὶ ἐυστέφανον Κυθέρειαν]
κικλήσκουσι θεοί τε καὶ ἀνέρες, οὕνεκ᾽ ἐν ἀφρῷ
θρέφθη· ἀτὰρ Κυθέρειαν, ὅτι προσέκυρσε Κυθήροις·
Κυπρογενέα δ᾽, ὅτι γέντο περικλύστῳ ἐνὶ Κύπρῳ·"

Vénus de Milo (après la restauration achevée en 2010). W \louvre Museum Paris France.

Μυστική Παραλία, Αφροδίτης:

Στίχοι: Ηλίας Λυμπερόπουλος, Μουσική: Γιώργος Κατσαρός

Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος

"Κάτσε στην πέτρα του γιαλού

βάλε το χέρι αντήλιο

πάρε μια χούφτα θάλασσα

πάρε μια χούφτα ήλιο

και πλύνε μου το πρόσωπο

και πλύνε μου το πρόσωπο.

Τα Κύθηρα πότε δεν θα τα βρούμε

το χάσαμε το πλοίο της γραμμής

στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε

δυο κύματα που σβήσανε κι εμείς."